Fietsknelpunten top-10 Nieuwegein

Eind 2010 heeft de gemeente Nieuwegein de Fietsersbond Nieuwegein gevraagd om een top-10 fietsknelpunten op te stellen. De gemeente Nieuwegein heeft de ambitie om van Nieuwegein een echte Fietsstad te maken. De Fietsersbond Nieuwegein heeft dezelfde ambitie en werkt daarom graag mee aan het inventariseren van de knelpunten.

Onze top-10 is samengesteld door enkele actieve leden van de Fietsersbond Nieuwegein, die op hun beurt input hebben gekregen van:
- ca 35 bezoekers van de gratis bewaakte fietsenstalling bij Cityplaza (zaterdag 8 januari 2011), die we vroegen naar hun fietsknelpunten;
- diverse melders van “Mijn slechtste fietspad”, het meldpunt van de Fietsersbond;
- diverse leden van de LinkedIngroep Nieuwegein, die we ook vroegen naar hun fietsknelpunten
- dertien AD-UN-lezers, die reageerden op een oproep in deze krant.
Totaal zo'n 70 personen reageerden.

Opvallend was, dat ongeveer een derde van de bezoekers van de fietsenstalling geen knelpunten kon bedenken. Ze waren tevreden over de fietsvoorzieningen in Nieuwegein.

Veel mensen noemden diverse knelpunten op of bij de Noordstedeweg/Merwestein: de situatie op de Poststede, de kruising Herenstraat/Noordstedeweg, de kruising Mendes da Costalaan/Noordstedeweg en de met middelbare scholieren overvolle fietsroute naar Merwestein. Deze knelpunten (en ook de knelpunten van de Structuurbaan vanaf de Martinbaan tot het viaduct met de Plettenburgerbaan) hebben wij niet opgenomen in deze top-10. We hebben goede hoop dat deze knelpunten met de reconstructie Noordstedeweg respectievelijk de FietsFilevrijroute in de nabije toekomst tot het verleden behoren.

Hier volgt onze top-tien van negen knelpunten en één pluimpunt:
1. Gevaarlijke situatie Ravenswade
2. Beperkte omvang en slechte herkenbaarheid hoofdfietsroutenetwerk
3. Gladheidsbestrijding op onderdelen hoofdfietsroutenet en aanvullend fietsroutenetwerk
4. Lange wachttijden en/of slecht werkende detectie bij fietsverkeerslichten
5. Ontbrekende schakels
6. Stallingen bij tramhaltes
7. Omleidingen voor fietsers bij werkzaamheden
8. "Eilandjes" naast drempels op wijkwegen
9. Slecht wegdek
10.Is voor de pluimen

Foto's van de knelpunten en mogelijke oplossingen staan (ook) in het Picasa-webalbum.


Ad 1. Gevaarlijke situatie Ravenswade

De Ravenswade op het Liesboschterrein is met stip de gevaarlijkste weg voor fietsers van Nieuwegein. Het vrachtverkeer, de steeds toenemende hoeveelheid personenauto's, de krap bemeten en vaak overschreden fietssuggestiestroken en de onoverzichtelijke situatie bij het kruispunt met de Laagravenseweg zorgen ervoor dat fietsen op de Ravenswade een hachelijke onderneming is. Desondanks kiezen veel fietsers toch voor deze route, omdat ze de snelste verbinding vormt tussen Houten en Utrecht-West.

Het alternatief is simpel en ligt voor het grijpen: een bruggetje over de sloot ter hoogte van de fietstunnel onder de Laagravenseweg en een fietspad langs de Hornbach volstaan:












Dit kleine stukje fietspad sluit aan op het bestaande fietspad aan de Biezenwade en de Grote Wade, dat uitkomt aan het einde van de Ravenswade bij de Praxis. Het bestaande fietspad daar moet overigens wel herstraat worden.












Ad 2. Beperkte omvang en slechte herkenbaarheid hoofdfietsroutenetwerk

Het hoofdfietsroutenetwerk van Nieuwegein is zeer beperkt. Het bestaat uit de route langs het Merwedekanaal (Utrechtsestraatweg-Herenstraat), Doorslag (Doorslag-IJsselsteinseweg), Batauweg, Noordstedeweg, Nedereindseweg, Sluyterslaan/Zwanenburgstraat/Diepenbrocklaan, Roerdomplaan, Parkhout en Zonnebloemstraat-Waterbies-Liesmonde tot en met de Lekboulevard (zie raadsstuk 2004-482, bijlage 2: )

De route van het stadscentrum naar Galecop via de Mendes da Costalaan en Galecopperdijk en de route van Merwestein naar Fokkesteeg via de Zeisterveste behoren bijvoorbeeld niet tot het hoofdfietsroutenetwerk en worden daarom bij sneeuwval niet geveegd of geborsteld. Dit zijn essentiële routes voor fietsers die het visitekaartje van Fietsstad Nieuwegein zouden moeten vormen. Ze zijn echter slecht herkenbaar als goede fietsroute: rood asfalt ontbreekt en bewegwijzering is slechts marginaal aanwezig. Daardoor ontbeert Nieuwegein een duidelijke “smoel” als Fietsstad!

De weggedeelten die wèl tot het hoofdfietsroutenetwerk behoren moet de fietser veelal delen met de automobilist (dit is het geval op de meeste wijkwegen zoals de Batauweg en de Sluyterslaan). Op de belangrijkste fietsroute van Nieuwegein, langs het Merwedekanaal en de Doorslag, is dat niet zo'n bezwaar, omdat de wegen daar relatief autoluw zijn, maar daar is de herkenbaarheid door het steeds wisselende karakter weer niet al te groot: eerst vrijliggende fietspaden, dan weer een brede weg met fietssuggestiestroken, vervolgens een stukje fietspad, dan weer een klinkerweg met asfaltstroken etc etc.

Een goed hoofdfietsroutenetwerk is fijnmazig: idealiter is er elke 500 meter een fietsverbinding. Als je met dit uitgangspunt in het achterhoofd kijkt naar het stadscentrum, valt op dat een voor fietsers belangrijke noord-zuidverbinding tussen Nieuwegein-Noord en de wijk Doorslag via de parkeergarage van Cityplaza loopt. Nogal ongelukkig.












Ook de vormgeving van de uitgang van de Kolfstedetunnel (ter hoogte van het St. Antoniusziekenhuis) is onbeholpen en niet fietsvriendelijk te noemen.












Tenslotte ontbreekt een schakel (zie ook punt 5) tussen Koekoekslaan en Randijk, om de verbinding met de wijk Doorslag te maken.

Nieuwegein kan op dit gebied veel leren van buurgemeente Houten. Die gemeente kiest consequent voor voorrang voor de fiets, voert fietspaden uit in rood asfalt en kiest met zogenaamde 'Fietsstraten' consequent voor een weginrichting waarbij de fietser het primaat heeft.












Dit vindt Fietsersbond Nieuwegein ook heel geschikt voor de routes van het stadscentrum naar Galecop en Fokkesteeg.












Voorrang voor de fietser kan ook heel goed op de kruisingen van Doorslag/Roerdomplaan, Batauweg/Galecopperdijk, Batauweg/Nedereindseweg, Mendes da Costalaan/Richterslaan en Nedereindseweg/Zwanenburgstraat. Bijkomend voordeel is dat het autoverkeer op de wijkwegen daar afgeremd wordt.

Ad 3. Gladheidsbestrijding op onderdelen hoofdfietsroutenet en aanvullend fietsroutenetwerk

De gladheidsbestrijding voor de Nieuwegeinse fietser is nog niet op het gewenste niveau. Gedeeltelijk is dit een gevolg van de bij punt 2 geschetste problematiek: het hoofdfietsroutenetwerk is te beperkt. Op belangrijke routes voor fietsers, zoals de Galecopperdijk, wordt de gladheid niet bestreden. Maar ook op smalle (fiets)doorgangen op hoofdfietsroutes, zoals in de Herenstraat ter hoogte van de Hildo Kropstraat, wordt onvoldoende sneeuw geruimd.












Andere delen van hoofdfietsroutes worden wel goed behandeld, met name die delen die met brede sneeuwschuivers en strooiwagens bereden kunnen worden. Over het geheel genomen echter, is een op de fietser toegesneden strooi- en veeg/borstel-schema nodig. Gerichte communicatie hierover helpt ook: de gemeente Utrecht heeft hierin deze winter een flinke slag gemaakt (o.a. op Twitter @stadswerken030)


Ad 4. Lange wachttijden/slecht werkende detectie bij fietsverkeerslichten

In Nieuwegein komt de fietser relatief weinig fietsverkeerslichten tegen. Dat is gunstig, want zo ondervindt hij weinig oponthoud. Er zijn echter enkele kruisingen waar fietsers erg lang moeten wachten. Dit wekt niet alleen irritatie op; het zorgt soms ook voor ongewenst, gevaarlijk gedrag, als fietsers de verkeerslichten ontwijken of negeren. Het blijkt dat een wachttijd van meer dan één minuut irritatie opwekt bij fietsers.

Op twee kruisingen in Nieuwegein is de wachttijd voor fietsers te lang: op de kruisingen Weg naar de Poort/Buizerdlaan en Ambachtsweg/Hollandhaven. Op de eerste kruising lopen de wachttijden uiteen van 1.30 s tot zelfs 2 minuten; dit kan nog verder oplopen als er bussen langskomen.












Op de kruising Ambachtsweg/Hollandhaven is de wachttijd per oversteek 1.25 s. Fietsersbond Nieuwegein stelt voor om fietsers op deze kruisingen tweemaal per cyclus groen te geven. Een andere mogelijkheid is het om fietsers in alle richtingen tegelijk groen te geven. Uit ervaringen in Groningen blijkt dat dit geen conflicten oplevert tussen fietsers (bekijk filmpje op de site van het Fietsberaad).

Op de kruisingen Zandveldseweg/Ratelaar, Zuidstedeweg/Oudegein en Zandveldseweg/Henri Dunantlaan en AC Verhoefweg/Symfonielaan werken de detectielussen/drukknoppen niet altijd goed. Veel fietsers gebruiken daarom maar de drukknoppen voor voetgangers, om de wachttijd niet teveel te laten oplopen.

Fietsersbond Nieuwegein adviseert om, net als op andere plekken in Nieuwegein, de fietsverkeerslichten te voorzien van goedwerkende detectielussen en aftellers, zoals bij de oversteek van de A.C. Verhoefweg naar de Sweelincklaan. Fietsers zijn hier erg enthousiast over!

De kruising van de Utrechtsestraatweg/Structuurbaan/Symfonielaan (bij de Blauwe Brug) heeft een fietsvriendelijk verkeerslichtenregime. Je hoeft daar nooit lang te wachten en kunt weer snel verder fietsen!


Ad 5. Ontbrekende schakels

Fietspad langs oostzijde Doorslag. Met kleine ingrepen kan de Nieuwegeinse fietser nog sneller en veiliger op zijn bestemming zijn. Dit speelt bijvoorbeeld voor fietsers van en naar IJsselstein-Zuid. De kortste route loopt langs het Hooglandse Jaagpad.













Fietsers nemen nu al vaak het voetpad langs de oostzijde van de Doorslag, maar dit mag officieel niet. Een simpele ingreep is het vervangen van het bord voetpad door toeristisch fietspad, het openzetten van het hekje en het aanpassen van bewegwijzering.

Fietspad tussen Koekoekslaan en Randijk. Een zelfde soort situatie bestaat bij de Koekoekslaan. Daar bevinden zich twee voetpaden die de verbinding vormen tussen Koekoekslaan en Randijk (evenwijdig aan de tramlijn.












Dit kleine stukje voetpad ombouwen tot fietspad en voila, de route van de wijk Doorslag naar het centrum is weer een stukje verbeterd!

Noord-zuid-fietsroute door Binnenstad. Veel lastiger zal het zijn, om een goede, veilige noord-zuidfietsverbinding door de Binnenstad te maken.












De huidige verbinding loopt door de parkeergarage en de Kolfstedetunnel; de dichtstbijzijnde verbindingen liggen respectievelijk langs het water van de Doorslag en bij de Batauweg/Buizerdlaan.
Om de huidige, zeker niet ideale verbinding te verbeteren is het nodig om binnen de Binnenstadsplannen te blijven zoeken naar mogelijkheden. Bijvoorbeeld toch door de parkeergarage, maar dan duidelijk afgescheiden van het autoverkeer en gecombineerd met een definitieve gratis bewaakte stalling ter hoogte van de tramhalte; of een gelijkvloers tracé evenwijdig aan de tramlijn.

Fietspad tussen kruising Hollandhaven/Weg tot de Binnenvaart en Schipperspad. Een vierde ontbrekende schakel is het huidige zeer slechte voetpad tussen de kruising Hollandhaven/Weg tot de Binnenvaart tot de Groningenhaven en het Schipperspad.





Het Schipperspad is een heerlijk rustig fietspad langs de westzijde van het Lekkanaal. Het pad vormt een alternatief voor de onprettige fietsroute langs de Hollandhaven, waar veel vrachtverkeer is. Het Schipperspad zal bij de aanleg van de Plofsluisbrug ook een belangrijker functie krijgen.



Fietsbrug over Amsterdam-Rijnkanaal langs A27. Een langgekoesterde wens van Fietsersbond Nieuwegein tenslotte is een fietsbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal langs de A27. Zo'n verbinding verkort de reistijd voor fietsers tussen Nieuwegein-Zuid en Houten met minimaal 20 minuten. Ook toekomstige werknemers van bedrijventerrein 't Klooster kunnen dan uit Houten gemakkelijk op de fiets komen.


Ad 6. Stallingen bij tramhaltes

De stallingen bij de tramhaltes in Nieuwegein zijn niet meer van deze tijd: te klein, oud, vervallen, onergonomisch en met slechte aanbindmogelijkheden (klemmen zonder Fietsparkeur).













De stallingen bij de bushaltes langs de Rondweg in Houten zijn een goed voorbeeld van hoe het beter kan:















Ad 7. Omleidingen voor fietsers bij (weg)werkzaamheden

Bij bouwwerkzaamheden en wegwerkzaamheden in Nieuwegein staat de fietser meestal onderaan de sociale ladder. Fietsstroken en -paden worden maar al te vaak gebruikt als parkeerplaats of opslag en omleidingen voor fietsers worden slecht aangegeven.












In bestekken moeten betere voorwaarden komen voor fietsers, zodat aannemers op hun werk kunnen worden aangesproken. Fietsersbond Nieuwegein denkt graag mee vóórdat de werkzaamheden beginnen!

Ad 8. "Eilandjes" naast drempels op wijkwegen

De “eilandjes” naast drempels op wijkwegen, zoals op de Roerdomplaan en Buizerdlaan, zijn erg fietsonvriendelijk.













Fietsende ouders met kinderen zijn door de beperkte breedte van de naastgelegen fietsstrook gedwongen om achter hun kind te gaan fietsen, waar dit niet gewenst is. Ook vormen de eilandjes een barrière voor gladheidsbestrijders en veegwagens.

En bij de drempel op de Nijverheidsweg stellen wachtende auto's zich op in het verlengde van de fietsstrook, zodat doorgang voor fietsers niet meer mogelijk is. Weg met die dingen!


Ad 9. Slecht wegdek

Op deze weggedeelten, die belangrijke routes voor fietsroutes vormen, is het wegdek zeer slecht: de Duetlaan, de Randijk, het Geinoord langs de ijsbaan, de Lekdijk tussen de Beatrixsluizen en de afslag naar Tull en 't Waal en de fietspaden van het Parkhout:












Ad 10 Geen knelpunt maar een pluim!

Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. De Nieuwegeinse fietsers en de Fietsersbond geven de gemeente een pluim voor de gratis bewaakte stallingen en de aftelverkeerslichten bij ondermeer de Henri Dunantlaan/Zandveldseweg en Sweelincklaan/Batenburg/A.C. Verhoefweg.













Hopelijk volgen er meer!